Maria de Cock

Andere gebeurtenissen:

• Naam: Maijken Scocq

Aantekeningen:

Gedoopt:
geen moeder vermeld.
getuigen: Paseschier Decautere, Macheten Cocx

Maria getrouwd Pieter van Duijse op 13 mei 1627 in Sint-Pauwels,,Oost-Vlaanderen,België. Pieter (zoon van Pieter van Duijse en Maria van Vlierbergen) is gedoopt op 28 dec 1603 in Sint-Gillis,,Oost-Vlaanderen,België; is gestorven na 1665. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Aantekeningen:

Getrouwd:
get. Pieter van Duysse en Johannes Stoop

1. Jan van Duijse is gedoopt op 28 okt 1627 in Sint-Pauwels,,Oost-Vlaanderen,België; is gestorven tussen 1664 en 1688.
2. Pierijnken van Duijse is gedoopt op 29 jun 1629 in Sint-Pauwels,,Oost-Vlaanderen,België; is gestorven vóór 2 okt 1664.
3. Andreas van Duijse is gedoopt op 24 apr 1632 in Sint-Pauwels,,Oost-Vlaanderen,België; is gestorven vóór 1665.
4. Pieter van Duijse is gedoopt op 1 jun 1635 in Sint-Pauwels,,Oost-Vlaanderen,België; is gestorven vóór 11 jun 1681.
5. Margaretha van Duyse is gedoopt op 10 aug 1638 in Sint-Pauwels,,Oost-Vlaanderen,België; is gestorven op 16 mei 1705 in Sint-Pauwels,,Oost-Vlaanderen,België.
6. Jacobus van Duijse is gedoopt op 7 okt 1640 in Sint-Pauwels,,Oost-Vlaanderen,België; is gestorven vóór 1665.
7. Laeuwereijs van Duijse is gedoopt op 25 jan 1643 in Sint-Pauwels,,Oost-Vlaanderen,België; is gestorven in feb 1687/88 in Sint-Pauwels,,Oost-Vlaanderen,België.

Aantekeningen:

Bij bestudering van de doopindex wordt duidelijk dat Jan de Cock getrouwt was met Margretha Verberckmoes. Zij wordt bij 2 van zijn kinderen als moeder genoemd. De timing maakt ook duidelijk dat Hans de Cock en Jan de Cock de zelfde persoon moeten zijn waardoor de vermelding van Hans de Cock in de Huwelijksindex als man van Margretha Verberckmoes ook is verklaart. De staten van goed akte van het sterfhuis van Jan de Cock geeft een definitief uitsluitsel omdat alle kinderen hierin worden genoemd.

Huwelijksverwijzing met Jan de Cocq komt van CD staten van Goed Kemzeke en St. Pauwels; No 832 reg. 378 fol 65 pg 128-133 dd 21 dec 1634.

In 1627 mag Jan de Cock 2 tobbekens en een emmer maken en leveren voor 't wachthuis en de school kosten 5sch.5gr.
In 1628 moet kuiper Jan de Cock 2 tonnen leveren om de papieren der parochie opnieuw in te pakken als deze voor de veiligheid naar Dendermonde worden overgebracht. Uit de staten van goed akte van het sterfhuis van Jan de Cock wordt een hoeveelheid lijnzaad vermeld die op zolder lag en ook worden enkele velden genoemd waarop lijnzaad wordt verbouwd. Dit is de enige aanwijzing dat Jan de Cock misschien kuiper was. Lijnzaadolie wordt namelijk gebruikt voor het afdichten van de tonnen zodat deze waterdicht werden. Het kan natuurlijk ook dat Jan het vak van kuiper slechts partime uitvoerde. Sint-Pauwels was geen grote plaats. Echter gelegen aan de Potterstraat, een doorgaande weg tussen Hulst en Sint-Niklaas, zal een kuiper genoeg werk van de passerende handelaars kunnen hebben. Het is echter ook niet ondenkbaar dat er twee verschillende Jan de Cocks waren, de ene kuiper en de ander getrouwd met Margriete.
[Mijn Dorp; Geschiedenis van Sint-Pauwels, Werner van Mele]

dd. 21-12-1634
Staet van goede die bij desen overgeeft margriete verberckmoest weduwe wijlent jan de cocq met de voochden van voorschreven weesen jan de cocq s.m. van alle de goeden huijsen en landen en meublen gelijck men ten voorschreven sterfhuijse bevindt en dat inder manieren soo hier naer volcht,
[Staten van Goed Sint-Pauwels; Register: 378 Folio: 65 pagina.128-133]

In deze SvG akte wordt ook verwezen naar een Pieter en Maria Westelinc op basis waarvan is aangenomen dat de ouders van Jan, Joannes de Cock en Maeij Westelinc zijn. In de Hoofdcijns is dit huwelijk terug te vinden als zijnde Jan en Cecilia Westelinc. Hieruit blijkt dat er een broer Petrus was. De akte spreekt van 2 wezen. In de Hoofdcijns wordt slechts 1 kind Elisabeth vermeldt. Jan zou dus het tweede kind zijn. Het is niet ongebruikelijk dat niet alle kinderen in het Hoofdcijns worden vermeld. Dit koste immers geld dus dit werd vaker alleen voor de meisjes gedaan en dan soms ook alleen nog als er een huwelijkskandidaat was die voor de registratie en de bijbehorende status wilde betalen.

Jan getrouwd Margueriete Verbeckmoes in 1595 in Sint-Pauwels,,Oost-Vlaanderen,België. Margueriete (dochter van Andries Verberckmoes en Levine Borms) is geboren in aug 1574; is gestorven op 5 mei 1650 in Sint-Pauwels,,Oost-Vlaanderen,België. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Aantekeningen:

dd. 21-12-1634
Staet van goede die bij desen overgeeft margriete verberckmoest weduwe wijlent jan de cocq met de voochden van voorschreven weesen jan de cocq s.m. van alle de goeden huijsen en landen en meublen gelijck men ten voorschreven sterfhuijse bevindt en dat inder manieren soo hier naer volcht,
[Staten van Goed Sint-Pauwels; Register: 378 Folio: 65 pagina.128-133]

De Akte vermeldt dat Margriete in april 1577 2 jaar en 8 maanden oud was. Dat betekent dat ze geboren is in augustus 1574 is geboren. Ofwel getrouwd met 21 en 76 jaar oud geworden. Een prima match voor de vrouw van Jan de Cock

Aantekeningen:

Zie akte transcriptie bij aantekeningen Maije Westerlinc
[Staten van Goed van Sint-Pauwels en Kemzeke; Register: 374 Folio: 186 pagina.326-327]

Op basis van de vermelding van Joos d'Hooghe als voogd heb ik aangenomen dat Joannes eerder getrouwd is geweest met Gillijne d'Hooghe. Dit wordt versterkt omdat in de akte melding wordt gemaakt van een erfdeel waarvan de andere helft in handen is van Jacob Verbeke. Via de Hoofdcijnsboeken blijkt Gillijne een broer had genaamd Erasmus. In het hoofdcijns vinden we ook Gillijns De Hoghe terug als dochter van Erasmus De Hoghe. Deze laatste Gillijns was getrouwd met ene Jacob Verbeke.

Joannes getrouwd Maeij Westelinck circa 1560 in Sint-Pauwels,,Oost-Vlaanderen,België. Maeij (dochter van Segerus Westelinck en Elisabeth Overmeere) is gestorven vóór 1607. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Andere gebeurtenissen:

• Naam: Cecilia

Aantekeningen:

Staet van goede die bij dese maken en[de]
overbringhen in handen van schepen[en] van S[int]-P[auwel]s
om[m]e overgestelt te werden in de wees[en] bouck
Joos de Hooghe, Joos van Meerssche als staen[de]
voochden van [de] II kin[deren] Jan de Cock die hij gehat
heeft bij Maije 's Westlyncx zijn huysvr[auwe] zo
hiern[aer] volcht,
Eerst zo es den voorn[oemde] II wees[en] v[er]storven van huerl[uyden] vader de dry
deelen van [de] hofstede met oock de dry deelen in een ghem[et] lants daer an-
ligghen[de] binnen de prochie van S[int]-Pauwels in den Crayenackers en[de] het
ander vierendeel behoirt toe de wees[en] moeder zo in de hofstede als
in 't ghem[et] lants duerdien zij t' s[ae]m de helft gecocht hebben en[de] houdt
oock ter bijlevy[nghe] het vierendeel van [de] voorn[oemde] hofstede haer leven gedueren[de]
welcke hofstede en[de] lant belast met thien maten rogx 't s[jae]rs die
heffen d' hoirs Symoen de Maere bovendien noch belast met XX s[chellinghen] g[rooten] 't s[jae]rs
den X en[de] XVI [de] heft de w[eduwe] Jacob V[er]beke en[de] belast noch met XXVII stuvers
't s[jae]rs in twee chaertres tot proffijte van Pieter Cole en[de] d' hoirs G[illis] Toen de wees
moeten dooghen de dry delen behalfven dat se de hauwerigge betalen
moet zolanghe de houdenesse van [de] kin[deren] duiert en[de] hae[ren] bijlevynghe
zonder den wees[en] cost
Item den wees[en] is noch v[er]storven van huerl[uyden] vader het vierendeel
in een half bunder lants zulcx de vader gecocht heeft in huwel[ijck]
met de wees moeder en[de] het ander vierendeel compt tot proffijte
van de wees moeder int half buynder lants en[de] de ander helft int
voorn[oemde] half buynder compt oock tot proffijte van [de] [t]wee wees gecocht
bij den voochden dus hebben de wees der inne de dry delen int voorn[oemde] halfs bunder
lants ligghen[de] binnen S[int] P[auwels] in de voorn[oemde] wijck en[de] en es niet belast dan
met 's hee[ren] rente op de Ast en[de] ghelt jaerl[ijcks] in pachte bij Joos de Caluwe
ghehuurt voor XIIII s[chellinghen] g[rooten] 't s[jaer]s wel v[er]staen[de] dat de w[eduwe] G[illes] de Cock hier-
inne haut ter bijlevinghe het vierendeel in 't voorn[oemde] half buynders landts
dus tot proffijte van[de] wees[en] 't s[jaer]s VII s[chellinghen] g[rooten]
Item den wees[en] is noch v[er]storven van [de] huysv[rauwe] Jan de Mare, Pierinne
sCocx den wees[en] oude moye over de wees[en] potie XII p[ond] g[rooten] eens in geld
de welcke houdt Joos de Caluwe op v[er]loop den pen[ning] XVI zolange
alst den voochden belieft off dat hij Joos de Caluwe beset doen
zal dus hier XII p[ond] g[rooten]
Item den voorn[oemde] Joos de Caluwe getraut hebben[de] de wees[en] moeder heeft
genomen te houden de twee voorn[oemde] kin[deren] vrij en[de] vranck van montcosten, sieck
en[de] gesont, cleen, reen, vrij van settin[ghe], bruloghen, kinderheffen en[de] alle andere
oncosten die den wees[en] zoude mogen overco[m]men en[de] dit voor den tijt dat het
joncxste kindt zal oudt wes[en] XV jae[ren] welcke houdenesse expire[ren].
zal kerss[avon]t neghentich naestcomen[de] ten wae[re] dat het joncxste quame van
leven[de] lijve ter doot zo v[er]schijnt en[de] volhent den voorn[oemde] houdenesse als het oudste
zal wes[en] XV jae[ren] oudt waervoor hij Joos de Caluwe heeft alle het haffel[ijck]
goet bevonden in 't sterfhuijs van[de] wees[en] vader binnen en[de] buyten den huyse zo
wel schulden van baten als schulden van achterdeel boven dese heeft hij Joos
de Caluwe alle de kin[deren] goet te ghebruycken zolanghe de houdenesse dueren
zal te weten de wees[en] potie in de hofstede en[de] in 't ghem[et] landts en[de] het
vierendeel in 't half buynder lants zulcx de vader gecocht heeft met de
wees[en] moeder met conditie dat hij Joos de Caluwe moet betalen en[de]
houden t[e] zijne laste alle de renten d[aer]op staen[de] zouden den wees[en] cost boven
dese is den voorn[oemde] Joos de Caluwe gehouden te ontheffen ende te ontlasten
den wees[en] van X s[chellinghen] g[rooten] 't sj[aers] spreken[de] en[de] op de voorn[oemde] hofstede en[de] de zelve te
lossene over de voorn[oemde] wees[en] in 't pont gr[ooten] 't sj[aer]s dat heft de we[duwe]
Jacob V[er]beke ofte emmers te tellen de wees[en] acht pont gr[ooten] in ghelde
dit is aldus ghed[aen] ter p[rese]ntie van[de] voorn[oemde] voochden en[de] Joos de Caluwe
en[de] de wees[en] moeder
Aldus overghegeven de voorn[oemde] staet van goede en[de] houdenesse van [de] wees[en]
n[aer] ons beste v[er]stant en[de] wetentheyt ons t' orconden onderteeckent Joos
de Hooghe, Joos van Meerssche met zeker hanteecken en Joos
de Caluwe met zeker handteecken.
[GOA Kemzeke en Sint-Pauwels register 362 folio 186v en 187]


Brulog == bruiloft (zie bruiloft in de GTB)
bylevinghe == levenslang vruchtgebruik zie ook bylevinghe
De plaatselijke munteenheid was "pond grooten Vlaams" die onderverdeeld was in 12 schellingen of 240 grooten.
ß staat op zich zelf voor s(chellinghen) en het is gebruikelijk dit, waarschijnlijk om onderscheid van andere muntsoorten helder te maken, te noemen als schellinghen grooten (referenties hiervoor zijn eenvoudig te vinden met de zoektermen "schellinghen grooten" en "scellinghen grooten" ).

Transcriptie gemaakt door: Harold van Aalderen met verbeteringen van Pauwels, Annemarie47 en Bart Jans via het Stamboomforum sectie Leeshulp
(zie: http://www.stamboomforum.nl/subfora/236/2/51435/0/leeshulp_gevraagd_staten_van_goed_akte_jan_de_cock_en_maije_westelinx_sintpauwel_1585 )

Aantekeningen:

Getrouwd:
Hoofdcijns vermeldt Cecilia Westelinck

Andries getrouwd Levine Borms. Levine (dochter van Kerstiaan Borms en Amelberga Saman) is geboren tussen 1549 en 1559; is gestorven tussen 1581 en 1592. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Aantekeningen:

Heden des[en] 25en junius '81 zoo es voor ons Jan Remoortere
ende Hendrick van Zele schepenen van S[in]te-Pauwels ghecommen ende
ghecompareert in propre p[er]sone Lievyne Boorms dewelcke kendt en[de]
lijdt bij des[en] upghedreghen en[de] met goeder herten ghegeven het derde van
haeren goeden zoewel meuble als immeuble, present en[de] toecomende te
weten Margueriete V[er]berchmoest d’welck zij ghehadt heeft bij Andries
Verberchmoest ende dies eyst bespreck indien dat zij Lievine meer
ander ghetraude kin[deren] ghecreghen in hae[ren] huwel[ijck] zoe zal dit kindt deelen
manieren ghelijck zij Lievine ’t zelve kindt belooft heeft elck naer huerl[ieden]
doot ’t zelve te deelen ende waer ’t bij aldien dat ’t zelve kindt gherackte te
huwen en[de] storve zonder hoir zo zal ’t zelve goedt wederomme commen
in den handen van [de] gerechtighen hoirs vandaer ’t zelve goedt ghecommen es
ende indien ’t zelve kindt gheraeckte te huwen eer dat de vader ofte
moedere doot waeren zoe beloven zij ’t zelve kindt te helpen elck zo zij daer
eere afbegheeren oft hebben willen elck naer zijn v[er]moghen. Dit es aldus
ghedaen ten daeghe en[de] jae[re] als boven. Ons t' orconden. Onderteeckent
Jan van Remoortere met zeker handteecken ende Heyndrick van Zele met
zeker handteecken.
[GOA Kemzeke en Sint-Pauwels register 362 fol 170 pg296; transcriptie door Chris van Dijkum met correcties van Kasper Lundemann en Pauwel via de Leeshulp sectie van Stamboomforum]

Aantekeningen:

Het paar is nooit getrouwd. Margretha is buiten echtelijk maar wel erkend door de vader

Hedent des[en] 13 in april 1577 zo zijn v[er]gadert gheweest ten huyse van
Adriaen Maes, weerdt binnen S[in]te-Pauwels, de persoonen hiernaer volghen[de]
te wetene; heer P[iete]r Tack, pastoor derselver prochie, ende heer Jan de
Burchgrave, capelaen derselver prochie, ende Olivier van Vlierberghe, Matheeus
V[er]berchmoest, ende Lauwereye de Wree, aldaer v[er]accordeert sij[n] ter p[re]sentie
van de ghetuyghen alsvoren met een vriendel[ijck] appointement irrevocabele eenen
Andries V[er]berchmoest met Levine Borms van alle zulcke zaeken die zij soude
moghen met malcanderen uuytstaen hebben ter cause van een procuratie ofte
generatie van eene vrucht die gewonnen es buyten den huwel[ijcken] staet tusschen
hem Andries ende Levyne Borms, genaempt Margueriete ende de houde
van [de] kinde es twee jae[ren] ende acht maenden ende des[en] twee p[er]soonen voors.
schelden malcanderen quijte alsoo wel d’ één als d’ andere van alle defloratie,
beloften die heymel[ijck] oft openbaer soude moghen ghebuert zijn hoe ende
in wat qualiteyt dat ghebuert zoude moghen wes[en] alle excepsie huitghe...
op coditie soo hiernaer volcht dat hij Andries es ghehouden ( midtsgaders
… … ) het voors. kindt Grietien te houden tot dat 17 jaer houdt is ende
begheert alsdan de moedere ofte de dochtere ten zeventien jae[ren] van huer vader te
scheeden mach, huer v[er]hueren ende gaen dienen daer ’t huert beliefven zal
tot hueren ieghen prouffijte ende als dezelve dochtere ten huwelijcken
staet zal commen zo zal hij Andries vader schincken liberal[ijcken] de so[mm]e van vijchftich
carolus guldenen eens wel v[er]staende waerdt dat dan daernaer dezelve
dochtere quame te stervene zonder hoir soo sullen zulcke ghiften van [den] vader
ghegeven wedere-omme commen tot den rechteren ende naesten hoore van hem
Andries vadere ende waer ‘ t dat hij Andries V[er]berchmoest storve zonder
eenighe meer kinderen achter te laethen in den huwel[ijcken] staet soo beset
hij bij des[en] het ’t zelve kindt ofte dochter Grietien liberalijcken met zijnen
vrijen eyghen onbewonghen van hiemant ende ter presentie van
zijn vrienden het derde van zijnen goede, muebele en[de] immueble, toecomen[de] ende
present sonder eenighe wederroepen wel v[er]staende alsvoren compt het
kindt ofte dochtere te sterven zonder hoor dat alle sustenighe dotacie weder
sullen keeren en[de] struyck nemen ten struycke van hem gheveren noch soo es
bespreck van ’s moeders weghen dat sou het kindt dotieren en[de] beghyften sal
doteert en[de] beghift bij des[en] haer kindt en[de] dochtere voors. van het derde
van hae[ren] goede meuble en[de] immuebele p[re]sent en[de] toecommende in also verre
als zij gheen kinderen meer en heeft ende waer ’t dat sij meer kin[deren] in den
huwel[ijcken] staet dan drye ofte viere ofte zulcx als ‘t Godt beliefven
zal soo sullen ma[n]nen gheestel[ijcke] ende weer[lijcke] daertoe gheropen zijn[de] dat schicken
naer avenante ’t huerlieder discretie wel v[er]staende quame ‘t zoo dat de
dochter sterf onbedeghen alsvoren soo zal dezelve dotatie van de
moeder oock volghen haer naeste hoirs. Actum ten daeghe als
voren ter presentie van [de] ghetuighen voren ghenoempt. t’ Orconden elck
bijsonder zijn handteecken hieronder ghestelt. Onderteeckent
Andries V[er]berchmoest met zeker handtteecken, bij laste Livine Borms
met zeker handteecken, bij laste Lauwereye de Wree met zeker
handteecken, Burchgrave met zeker handteecken, Vlierberghe met zeker
handteecken ende Matheeus V[er]berchmoest met zeker handteecken.
[GOA Kemzeke en Sint-Pauwels register 362 fol 170 pg 295 en 296; transcriptie door Chris van Dijkum met correcties van Kasper Lundeman en Pauwel via Stamboomforum]

Aantekeningen:

Den kinde[ren] van Bauwen de Cock
Staet van goede die over gheeft Jan Taeijbaert en[de] Thomaes
Noeijndt als staende voochden van den kynderen van Bouwen
de Kooc Item een half buynd[er]t erven [landts] gheleghen by[n]nen
't S[int]e-Pauwels, oost an de kynderen van Jacob Masanne, zuyt
Dries Piersens, belast met zes maten rogx noch de helft van IIC st[uivers]
by[n]nen der zelver prochien voor Jan Vaels, ost an tsGrauen strate,
west an Jan Landerijcx noch het vierendeel van vijf hond[er]t
roeden, ost an Jan Valc west Pauwels Weyn uuytgaende uuyt den
helen acker XVI stuvers en[de] eennen halven lijfrentten Jan Papaert
noch een hofstede by[n]nen der zelver prochien, ost an tsGrauen strate
west de wees[en] van Jan Pauwels an desen p[er]selen de moeder huer.
belevynghe an houdt en[de] de husen behoren de moed[er] half toe en[de] desen
voors[egde] moeder heeft dese zeven kynderen ghenomen te houdene t' met dat
jonckxte XV jaer oudt ys welc kyndt te Bamesse XVC XLII oudt
was III jaren in houdende dat zou elcken gheven moet een pont g[rooten]
de knechtken en[de] de meijskens elc een half brughewandt dus behoudt
de moeder alle de have
[GOA Kemzeke en Sint-Pauwels register 362 fol 11]

Bouwen getrouwd Gillijne van Voorde circa 1525. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Aantekeningen:

link naar de ouders is alleen gebaseerd op de overeenkomst van de voornaam en de opname in het Cijnsboek van Sint-Pauwels

Segerus getrouwd Elisabeth Overmeere circa 1530 in Sint-Pauwels,,Oost-Vlaanderen,België. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Aantekeningen:

Mateus onder tekent zelfstandig een akte in 1577. In het algemeen betekent dit dat Mateus minimaal 25 jaar oud moet zijn geweest. Daarom is de geboorte van Mateus gezet voor 1552. In een lijst van weerbare mannen (van 17 tot 70 jaar oud) uit 1552 komt alleen een Andries Verbercmoes voor. We mogen daarom aannemen dat dit de vader is van dit gezin en dus geen van de kinderen de leeftijd van 17 jaar had bereikt op dat moment.
Gestelt dat zoon Andries de oudste is (kan ook nog Adriaen zijn) moeten alle kinderen dus na 1534 zijn geboren.
Het huwelijk zal mogelijk dus iets later dan 1520 zijn geweest. Een redelijke schatting voor vader Andries is in ieder geval dat hij is geboren voor 1509.

In de penningkohieren van 1571 staan zowel Adriaen, Andries als Jan Verberckmoes als eigenaar of pachter vermeld. Hieruit mag je opmaken dat ze alle drie al 25 waren Dat zou het geboorte jaar van de oudste (Andries of Adriaen) brengen naar voor 1548. De vermelde Jan is mogeljk een broer van Andries de oude.

Het geslacht Verberckmoes is terug te voeren op Vrouwe Maria die in 1180 trouwt met Hendrik van der Most. Een van hun zonen neemt de naam van der Bercmoest aan die later verbasterd naar Verberckmoes. Vrouwe Maria en haar nageslacht bewoonde vele generaties het 'Hof ter Cluse' dat rond Sint-Gillis-Waas moet hebben gelegen. Een straat in Sint-Niklaas is naar haar vernoemd. Voor de ouders van Andries lijkt een aansluiting naar Sint-Gillis-Waas gemaakt te kunnen worden maar ik heb deze nog niet met zekerheid kunnen vastleggen.
De naam Verbercmoest of van der Bercmoes verwijst waarschijnlijk naar een stuk land met Berken in een braakliggende akker (moes).

Van [de] kinderen Andries V[er]bercmoest
Staet van goede die overgheft Merck Weijns ende
Pieter van der Bercmoes als stande voochden van Andries
van Bermoes kienderen salygher memorie. item
In den esten ende al vooren bynen de proochie van S[in]t
Pauwels een ghemet eerven hanthoven, suyt Pauwels
van Heerde, west Mergriete Wijns belast met III maten.
eevenen noch II ghemeten hanthoven ooest ende weest
ts[H]eeren strate belast met XV s[chellingen] g[rooten]. Item dese naervolden
gronden ligghen bynnen Belsel
Item hoch II ghemeten hanthovende suyt Gilles van
Hese, west Wyllem de Wreede. noch een ghemet hanthoven
ooest tsHeeren strate, suiet Jan van Heese belast met III
maten rox; noch een ghemet hanthovende ooest ende
west Pieter van Gamer; noch III ghemeten ende een thalf
hanhovende ooest ts[H]eren strate, suyt Andries V[er]bermoest.
noch een half buinder hanhovende suyt ende ooest
Jacop de Lose, suyt Jooes Bries; noch een half buinder
hanthovende suyt ende west Aderaen van Schyke belast
met III maten rox; noch IIIIC roeden hanthovende
ooest ende west doerne van Andries de Boeck; noch IIIIC
rooeden hanthovende oost Jan van Havere, west Jan de
Hondt belast met II maten rox. Behoudens der wedewe
haer bijlieveghe aen dyt vornoumde goet te houden
ent ghebuede dat zij niet en ackorderden ende schien
aldues zo blieft de moeder hues houden ne met
den kienderen scade ende bate wyninghe ende
verlies. In kennessen der waerheyt zo hebben wij
Merck Weijns ende Pieter V[er]bermoest als vooechden
ons hantecken hyeronder ghestelt. Aldues over
gheven den XVIII van november XVC LVII.
[GOA Kemzeke en Sint-Pauwels register 362 folio 64;
transcriptie met hulp van Pauwels, Bart Jans en Bas den Brok via Stamboomforum Leeshulp]

Andries getrouwd Margriete Weijns circa 1520. Margriete (dochter van Symon Weyns en Maria Brys) is geboren vóór 1500. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Kerstiaan getrouwd Amelberga Saman. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Egidius getrouwd Catharina Zeelanders. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Johannes getrouwd Joanna Borm. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Guilaume getrouwd Gertrude Van Kemseke in ab 1500. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Symon getrouwd Maria Brys. Maria (dochter van Philips Brys en Elisabeth Staes) is geboren vóór 1480. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Cornelis getrouwd Clementia Dierman. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Joannes getrouwd Amelberga van Orsselaer. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Joannes getrouwd Catharina Coomans. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Guillaume getrouwd Jacqueline Scoete. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Johannes getrouwd Beatrix Van Kerchove in ab 1470 in Sint-Pauwels,,Oost-Vlaanderen,België. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Philips getrouwd Elisabeth Staes. Elisabeth (dochter van Lucas Staes en Katelijne Laere) is geboren vóór 1460. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Joannes getrouwd Pascine Rotthier. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Joannes getrouwd Katelijne Mets. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Heinric getrouwd Elysabeth Raes. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Egidius getrouwd Elisabeth de Witte. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Gauthier getrouwd Beatrix De Wree in ab 1440 in Sint-Pauwels,,Oost-Vlaanderen,België. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Lucas getrouwd Katelijne Laere. Katelijne (dochter van Symon Laere en Beatrijs Polfliet) is geboren vóór 1440. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Phillips getrouwd Heylsoete Bocks. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Egidus getrouwd Mabelie Waterschoot. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Egidius getrouwd Beatrix Ghents. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Petrus getrouwd Beatrix Meersmans. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Joannes getrouwd Yolande Duerinc in ab 1410 in Sint-Pauwels,,Oost-Vlaanderen,België. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Symon getrouwd Beatrijs Polfliet. Beatrijs (dochter van Willem Polfliet en Elisabeth Kerrebeke) is geboren vóór 1420. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Willem getrouwd Beatrix van der Haghe. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Wouter getrouwd Elisabeth Stuer. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Joannes getrouwd Elysabeth Notemans. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Joannes getrouwd Beatrix van Welle. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Gerard getrouwd Margerite Stuer. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Aantekeningen:

De vermelding van Willem Polfliet en zijn vrouw gevonden via het teruglopen in de generaties van Margriete Weyns de vrouw van Andries Verberckmoes op de CD van Jean-Piere van Eygen.

Op internet vond ik deze toelichting van Dr. H.C.E.M. Rottier:
Toen in de Middeleeuwen, meer bepaald in de 12e en 13e eeuw, de horigen tot vrije lieden werden verklaard, stelden ze zich veelal onder de hoede van een kerk of van een abdij, die hun status van vrij persoon kon garanderen. Van horigen van een of andere heer werden ze 'vrijgewijde dienstmannen' van een of andere patroonheilige van een kerk of van een abdij. De graven van Vlaanderen en hun leenmannen, waarvan de horigen voorheen afhankelijk waren, erkenden deze instelling. De hoofdcijnsen verbraken de strakke en beklemmende feodale banden waardoor de samenleving vrijer werd. Vooral de economie op het platteland, tegen de achtergrond van de grootschalige ontginningen die toen plaatsvonden, was gebaat bij vrijere sociale kaders.

In ruil voor de geboden bescherming verbond de vrijgewijde zich om aan de kerk of abdij jaarlijks een cijns (een soort belasting) per hoofd te betalen: voor hem, voor zijn vrouw, en voor elk van zijn kinderen. Vandaar de benaming 'hoofdcijns'. Trouwde een kind, dan dienden zes deniers (omgerekend naar de tegenwoordige geldwaarde een bedrag van grofweg zestig euro) betaald te worden. Bij een overlijden betaalden de erfgenamen twaalf deniers. Het contract dat zo tussen een vrijgewijde en een kerk of abdij werd gesloten, was eeuwigdurend. De verplichting tot het betalen van de hoofdcijns werd overgeërfd van de ene generatie op de andere, maar uitsluitend langs de vrouwelijke lijn. Zo moest een dochter uit een vrijgewijd gezin na haar huwelijk voor haar kinderen betalen aan de bezitter van de hoofdcijns waartoe haar moeder behoorde. Trouwde een zoon uit een vrijgewijd gezin, dan betaalde hij voor zijn kinderen aan de bezitter van de hoofdcijns waartoe zijn vrouw behoorde. Voor hemzelf bleef hij zijn leven lang in de hoofdcijns van zijn moeder betalen.

Voor de kerken en abdijen die het recht van hoofdcijns bezaten, was die instelling een vaste bron van inkomsten die eeuwenlang bleef vloeien. De hoofdcijns werd pas afgeschaft met de Franse Revolutie in 1792.

De personen die de cijnsen inden maakten geregeld lijsten op van hun cijnsplichtigen en vulden die lijsten nauwkeurig aan met nieuwe geboorten en huwelijken. Na verloop van jaren werden de oude lijsten door nieuwe vervangen, waarin de afgestorven generaties niet meer werden opgenomen. Gelukkig voor de moderne onderzoeker zijn de oude lijsten bewaard gebleven.

Omdat de cijnsverplichting uitsluitend langs de vrouwelijke lijn werd overgeërfd, werden de lijsten als volgt samengesteld:
1. Van elk gezin werden alle kinderen genoteerd, tenzij ze vroegtijdig stierven. Ook de onwettige kinderen en erkende bastaards werden ingeschreven.
2. Achter de naam van de dochter die huwde werd de naam van haar man opgetekend; maar achter de naam van de zoon die huwde, werd de naam van zijn vrouw niet bijgeschreven.
3. Achter de namen van gehuwde dochters en hun mannen werden weer hun kinderen ingeschreven enzovoort.

Waarschijnlijk hebben er hoofdcijnsboeken bestaan ook buiten het Land van Waas, maar die zijn verloren gegaan of nog niet tussen andere archivalia ontdekt. Dat die van het Land van Waas bewaard zijn gebleven, is te danken aan een gelukkig toeval.

In de hoofdcijnsboeken vindt men grofweg 5% tot 10% van de Waaslandse bevolking uit vroegere eeuwen terug. Immers niet iedereen werd in de hoofdcijnsboeken opgeschreven. Het ging om een minderheid van gegoeden die financieel in staat waren om de cijnsen te betalen. Zij die in de hoofdcijns van een kerk of abdij opgenomen waren, bezaten dus de status van vrij persoon, gewaarborgd door die kerkelijke instelling. Hieraan werd de naam ontleend van 'vrijgewijde dienstmannen'. En uit deze stand, die in de middeleeuwse teksten aangeduid werd als 'bene nati' (welgeborenen), of 'boni homines' (eerzame lieden) kwamen ondermeer de schepenen van de gemeenten en de vierschaar voor. Ze vormen de ervachtige mannen in die laghe landen, zoals de middeleeuwse historieschrijver Melis Stoke de cijnsplichtigen in zijn rijmkroniek van 1305 beschreef.

Dat het in de hoofdcijnsen om de gegoede laag van de bevolking ging blijkt ondermeer uit het feit dat vrouwen in de hoofdcijns, vanwege hun status van vrij persoon, huwbaar waren voor riddermatige mannen. De oude landadel, voorzover deze door de voortdurende onrust en oorlogen in de 13e en 14e eeuw verarmd was en geen riddermatige staat meer kon volhouden, smolt zelfs met de cijnsplichtige bevolking samen. Die sociale vermenging vloeide voort uit de rechtspositie - de status van vrij persoon - verbonden aan de hoofdcijns, die langs de vrouwelijke lijn overging, terwijl de riddermatigheid in mannelijke lijn vererfde. Jan de Neve, griffier van het Hoofdcollege van Waas van 1523 tot 1551 noteerde: 'eenighe van deze oude edele gheslachten zijn bij middel ende occasie van den oirloghe zoo civiele als andere gherechte gefailleert, eenighe sijn nog in wesen zoo inder werelt niet altijts gestandigh oft durable en es'. Vertaald naar modern Nederlands komt deze uitspraak van vierhonderdvijfig jaar geleden er op neer dat de klasse van hoofdcijnsbetalers deels uit oude gegoede families bestond, die door de ongunstige omstandigheden in de Late Middeleeuwen enkele treden terugzakten op de sociale ladder. Vooral de godsdienstroebelen in de 16e en 17e eeuw veroorzaakten nog meer verarming van dit voorheen welvarende deel van de bevolking van het Land van Waas. Vanaf het midden van de 16e eeuw vormden de cijnsplichtigen nog wel een enigszins bevoorrechte groep, maar het onderscheid met de rest van de bevolking was toen al veel minder geprononceerd dan voorheen.

[bron: http://users.skynet.be/jean-pierre.vaneygen/cyns/voorwoord.htm]

Willem getrouwd Elisabeth Kerrebeke. Elisabeth is geboren vóór 1400. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Heynric getrouwd Catharine van der Leede. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Luc getrouwd Beatrix Devers. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Joannes getrouwd Yolande Van den Brande in ab 1380 in Sint-Pauwels,,Oost-Vlaanderen,België. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Petrus getrouwd Margriete van Kerckem. [Gezinsblad] [Familiekaart]