| Aantekeningen |
- Het is niet geheel duidelijk waar het gebied van Gerolf lag, maar Kennemerland lijkt het meest waarschijnlijk. De toevoeging "van Holland" is (net als "van Kennemerland") van later datum. De eerste graaf die officieel graaf van Holland genoemd werd was Floris II in 1101, maar tot 1100 werden de bewoners van zijn gebied nog Friezen genoemd. Gerolf geldt als de stamvader van het huis van Holland, ook wel Gerulfingen genoemd.
[bewerken] Het ontstaan van het graafschap Holland
Hoewel het gebied waar Gerolf woonde sinds het Verdrag van Verdun (843) onderdeel was van het Oostfrankische rijk, maakten in de praktijk de vikingen er de dienst uit. In 884 volgde Gerolf Godfried de Noorman op een plundertocht langs de Rijn. In 885 was Gerolf een van de afgezanten van Godfried naar Karel de Dikke en werd toen door Hendrik van Babenburg (de legeraanvoerder van Karel) overgehaald om Godfried uit te schakelen. Gerolf vermoordde, samen met Everhard Saxo en koninklijke soldaten, Godfried tijdens een banket in Spijk.
Graaf Gerolf ontving als beloning voor zijn rol bij het verdrijven van de Noormannen van de Oostfrankische koning Arnulf van Karinthië op 4 augustus 889 een aantal goederen in vol eigendom. Het betrof een gebied buiten zijn graafschap, in Teisterbant, bestaande uit een aantal boerderijen en huizen in onder andere Tiel, Aalburg en Asch, plus een gebied binnen zijn graafschap, bestaande uit een bos en een bouwakker, ergens tussen de monding van de Oude Rijn en (vermoedelijk) Bennebroek.
Gerolf wordt pas sinds laat negentiende eeuw gezien als de stamvader van het Huis van Holland. Dit is gebaseerd op een gedicht uit omstreeks 1120. Daarin worden de graven uit het Huis genoemd, en het gedicht begint met: "De eerste Dirk, broer van Waldger, was een roemrijk man ......" In een ander werk over deze Waldger staat: "Waldgarius Freso, Gerilfi filius", wat te vertalen is als "Waldger de Fries, zoon van Gerulf". Hiermee wordt Gerolf gezien als de vader van Dirk I en als de stamvader van het Hollandse Huis.
Vreemd is echter dat Waldger als oudste zoon na de dood van Gerolf het landgoed in Teisterbant kreeg, terwijl zijn jongere broer Dirk het graafschap erfde. Ook vreemd is dat Waldger zijn enige zoon Radboud noemde. Het was in die tijd namelijk gebruikelijk dat de oudste zoon de naam van zijn grootvader kreeg. Er wordt daarom ook wel gedacht dat Gerolf niet de vader maar de pleegvader van Waldger en Dirk was. "Filius" zou in dit geval de betekenis "pleegzoon" kunnen hebben. De meest waarschijnlijke kandidaat voor de biologische vader is Radboud, Heer van Nederfriesland. Deze Radboud sneuvelde in 874 tijdens zijn strijd tegen de Noormannen. Gerolf zou als voogd ook het gebied hebben beheerd dat aan de oudste zoon Waldger nagelaten werd. Dat Dirk vervolgens het graafschap van Gerolf erfde zou komen omdat Gerolf zelf kinderloos bleef.
[wikipedia]
|
ca. 850 - ca. 896 (~ 46 jaar)
